Notowania zdrowotne kawy idą w górę – pokazują to najnowsze badania na jej temat

Przybyło argumentów za tym, żebyśmy pili kawę. Co daje nam kawa? – z pewnością zdrowsze serce i zdrowszy mózg. A być może pomaga także w odchudzaniu. Poniżej przedstawiamy najnowsze badania na ten temat.

W 2016 roku prof. Mirosław Jarosz umieścił kawę w Piramidzie Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej opracowanej pod jego kierunkiem w Instytucie Żywności i Żywienia w Warszawie.1 Jest ona obecna także w najnowszej wersji Piramidy Żywienia i Stylu Życia Profesora Jarosza.2 Motywem do podjęcia tej decyzji były wyniki wielu badań naukowych, a zwłaszcza znakomite metaanalizy wykazujące, że regularne spożywanie kawy, przeciętnie od 2 do 5 filiżanek dziennie, przynosi ze sobą wiele korzyści zdrowotnych.3,4,5

Wiązały się one z wydłużeniem życia w zdrowiu, istotnym zmniejszeniem ryzyka przedwczesnego zgonu (przed 70 rokiem życia) z powodu zawału serca, udaru mózgu, cukrzycy typu 2, niektórych nowotworów złośliwych, choroby Alzheimera czy choroby Parkinsona. Ponadto wykazano w nich, że spożywanie kawy zmniejsza o 10% śmiertelną ilość wypadków samochodowych i wypadków w pracy. I to co jest ważne, nie wykazano w tych badaniach żadnych istotnych negatywnych skutków picia kawy.

Ważnym wydarzeniem w ocenie kawy było stwierdzenie w 2015 roku przez Międzynarodową Agencję Badań nad Rakiem (IARC), że kawa nie tylko, że nie ma działania karcinogennego, ale wręcz odwrotnie, może istotnie zmniejszyć ryzyko zachorowania na niektóre nowotwory złośliwe, zwłaszcza raka wątroby, szyjki macicy oraz raka jelita grubego. Co więcej w przeprowadzonych w 2017 roku badaniach opublikowanych w Gastroenterology6 wykazano, że chorzy leczeni chemioterapią i pijący regularnie kawę (od 2 do 4 dziennie) mają zdecydowanie większe szanse przeżycia 5 lat niż chorzy leczeni chemioterapią i niepijący kawy. Wynikało z nich, że kawa zwiększa skuteczność chemioterapii oraz również zmniejsza u nich ryzyko zgonu z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego.

Badania nad znaczeniem picia kawy dla zdrowia trwają nieprzerwanie i doczekaliśmy się niedawno wielu nowych, interesujących publikacji na ten temat. Nowe, bardzo znaczące dla nauki doniesienie zostało opublikowane pod koniec ubiegłego roku (2021) w British Medical Journal.7 Dotyczyło ono metaanalizy badań nad wpływem spożycia kawy na ryzyko raka prostaty u 57 732 chorych z tym nowotworem złośliwym. Stwierdzono w nich, że mężczyźni, którzy piją 2 filiżanki kawy dziennie zachorowują na raka prostaty o 9% rzadziej niż pijący 1 filiżankę kawy dziennie lub niepijący jej w ogóle. Najprawdopodobniej prewencyjne działanie w stosunku do raka prostaty wynika z jej olbrzymiego potencjału antyoksydacyjnego związanego z występowaniem w niej ponad 1000 polifenoli. Poza tym kawa wpływa korzystnie na metabolizm glukozy i zapobiega rozwojowi stanu przedcukrzycowego i cukrzycy typu 2, które sprzyjają karcinogenezie.

Jeśli chodzi o działanie przeciwzapalne składników kawy, to nowe światło na ich działanie rzucają badania nad wpływem picia kawy na mikroflorę jelitową. Okazuje się, że w mikrobiomie jelitowym osób pijących regularnie kawę znajduje się więcej, niż u niepijących kawy, bakterii z rodzaju Faecalibacterium wykazujących działanie przeciwzapalne.8

Kolejną niespodzianką są badania dotyczące wpływu kawy na regulację masy ciała. Wynika z nich, że codzienne picie kawy może pomóc w redukcji masy ciała u osób z nadwagą lub otyłością. Okazuje się, że wypicie kawy nie tylko stymuluje psychikę do podjęcia aktywności fizycznej, ale także w jej trakcie zawarta w kawie kofeina zwiększa nasilenie beta-oksydacji kwasów tłuszczowych, przyspieszając w ten sposób spalanie tkanki tłuszczowej.9

Interesujące są także wyniki innej pracy badającej wpływ kawy na funkcjonowanie przewodu pokarmowego.10 Wykazano w nich, że pod wpływem kawy dochodzi do zwiększenia wydzielania hormonów żołądkowo-jelitowych, co przyśpiesza perystaltykę jelita grubego. Efekt ten jest porównywalny do efektu zwiększenia perystaltyki po spożyciu porcji płatków zbożowych i 60% większy niż po wypiciu szklanki wody.

Ukazały się także nowe badania oceniające pozytywnie wpływ kawy na układ sercowo-naczyniowy.11 Spożywanie 2–3 filiżanek kawy dziennie może zmniejszyć ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego o 15%. Możemy więc pijąc kawę uniknąć choroby niedokrwiennej serca, niewydolności serca oraz niektórych zaburzeń rytmu serca jak np. migotanie przedsionków. Co więcej nawet 1 filiżanka kawy dziennie może zmniejszyć istotnie ryzyko udaru mózgu i zgonu z powodu zawału serca. Jedną z konkluzji z tych badań jest to, że kawa może być elementem zdrowej diety nawet u osób ze stwierdzonymi już chorobami układu sercowo-naczyniowego.

Niezwykle ciekawe są badania wykazujące ochronne działanie spożywania kawy przed pogorszeniem się z wiekiem funkcji poznawczych.12 Wykazano między innymi, że zwiększenie picia kawy z 1 do 2 filiżanek dziennie pozwala w ciągu kilkunastu miesięcy zmniejszyć spadek funkcji poznawczych nawet o 8%. Badania potwierdzają, że regularne spożywanie kawy zmniejsza ryzyko choroby Alzheimera i spowalnia jej przebieg. Prawdopodobnie ma to związek ze zmniejszeniem przez składniki kawy gromadzenia się w mózgu amyloidu. Pijąc kawę regularnie przez dziesięciolecia, możemy nie tylko wydłużyć nasze życie, ale przyzwyczaić się także do tego, żebyśmy byli zdrowsi i lepiej funkcjonowali w społeczeństwie przez długie lata.

 

 

  1. Jarosz M., Piramida Zdrowego Żywienia i Aktywności Fizycznej, Żyw Człow Metab, 2016, 43, 2, 77–84 https://instytutjarosza.pl/biblioteka-k/piramidy/
  2. Piramida Żywienia i Stylu Życia Profesora Jarosza, Instytut Edukacji Żywieniowej i Stylu Życia, Warszawa, 2021 https://instytutjarosza.pl/piramidy-zywienia-i-stylu-zycia-profesora-jarosza/
  3. Kim Y., Je Y., Giovannucci E., Coffee consumption and all-cause and cause-specific mortality: a meta-analysis by potential modifiers, European Journal of Epidemiology, 2019, 34, 8, 731–752 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31055709/ [dostęp 03.06.2022 r.]
  4. Gunter M. J. et al., Coffee drinking and mortality in 10 European Countries: a multinational cohort study, Ann Intern Med., 2017, 167, 4, 236–247 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28693038/ [dostęp 03.06.2022 r.]
  5. Smith A. P., Caffeine: Practical Implications, w: Diet, Brain, Behavior Practical Implications, Kanarek R. B., Lieberman H. R., CRP Press Taylor & Francis Group, USA, 2012, 271–292
  6. Cross A. J., Gunter M. J., Coffee and Colorectal Cancer: Grounds for Prevention?, Gastroenterology, 2018, 154 (4), 790-792 https://spiral.imperial.ac.uk/handle/10044/1/59724 [dostęp 03.06.2022 r.]
  7. Chen X. i in., Coffee consumption and risk of prostate cancer: a systematic review and meta-analysis, BMJ Open, 2021 https://bmjopen.bmj.com/content/11/2/e038902 [dostęp 03.06.2022 r.]
  8. Marin V., Study: Coffee drinkers have higher levels of anti-inflammatory gut bacteria, 2021 https://www.naturalnews.com/2021-10-11-coffee-drinkers-higher-levels-anti-inflammatory-gut-bacteria.html [dostęp 03.06.2022 r.]
  9. Ramirez-Maldonado M. i in., Caffeine increases maximal fat oxidation during a graded exercise test: is there a diurnal variation?, Journal of the International Society of Sport Nutrition, 2021, 18:5 https://jissn.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12970-020-00400-6 [dostęp 03.06.2022 r.]
  10. Nehling A., Effects of Coffee on the Gastro-Intestinal Tract: A Narrative Review and Literature Update, MDPI, 2022, 14, 399 https://www.mdpi.com/2072-6643/14/2/399 [dostęp 03.06.2022 r.]
  11. Napoli N., Good News for Coffee Lovers: Daily Coffee May Benefit the Heart, American College if Cardiology, 2022 https://www.acc.org/About-ACC/Press-Releases/2022/03/23/17/55/Good-News-for-Coffee-Lovers-Daily-Coffee-May-Benefit-the-Heart [dostęp 03.06.2022 r.]
  12. Gardener S. L. i in., Higher Coffee Consumption Is Associated With Slower Cognitive Decline and Less Cerebral Aβ-Amyloid Accumulation Over 126 Months: Data From the Australian Imaging, Biomarkers, and Lifestyle Study, 2021, 13 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34867277/ [dostęp 03.06.2022 r.]

Kalendarz pełen zdrowia

28 marca

Aniela, Joanna, Renata
Tajniki mrożenia warzyw i owoców
Tajniki mrożenia warzyw i owoców
Tajniki mrożenia warzyw i owoców