Instytut Edukacji Żywieniowej i Stylu Życia Profesora Jarosza

Katalog

196. I Ogólnokrajowa Konferencja Młodych Pracowników Nauki

I Ogólnokrajowa Konferencja Młodych Pracowników Nauki Żywność, Żywienie a Zdrowie, Program, Warszawa, 28–30 listopada 1995

Prof. M. Jarosz był inicjatorem i przewodniczącym komitetu naukowo-organizacyjnego Ogólnopolskiej Konferencji z udziałem międzynarodowym oraz redaktorem naukowym materiałów konferencyjnych. Jej głównym celem było przedstawienie przez młodych pracowników naukowych uczelni związanych z żywieniem i uczelni medycznych ich własnych badań naukowych i opinii na temat bezpieczeństwa żywności i żywienia w krajach europejskich głównie w krajach Europy środkowowschodniej. Szczególnie ważne sesje były poświęcone strategiom dotyczącym zapobieganiu chorobom na tle wadliwego żywienia i wdrażaniu programów edukacyjnych dotyczących zasad racjonalnego żywienia dla dzieci i młodzieży w szkole.
197. Impact’21
12 maja 2021 roku prof. Mirosław Jarosz wziął udziału w panelu dyskusyjnym pt. „Zdrowa żywność inwestycją w zdrowe społeczeństwo” na kongresie Impact’21.

Co czwarty Polak zmaga się z problemem otyłości, a trzech na pięciu dorosłych nad Wisłą ma nadwagę. Problem zbędnych kilogramów dotyka również najmłodszych. Polskie dzieci tyją najszybciej w Europie. Promocja zdrowej żywności i zbilansowanej diety to inwestycja w zdrowe społeczeństwo i oszczędność dla służby zdrowia.

Prof. M. Jarosz w dyskusji podkreślił, że to wielkie zagrożenie cywilizacyjne dla Polski, jakim jest otyłość, można opanować poprzez działanie kompleksowe:
- wprowadzenie przedmiotu zdrowie do szkół,
- wdrożenie powszechnego, łatwo dostępnego poradnictwa dietetycznego w podstawowej i specjalistycznej opiece zdrowotnej,
- powszechne, systematyczne kampanie informacyjne w mediach,
- promowanie spożycia warzyw i owoców oraz aktywności fizycznej.
W dyskusji wziął również udział prezes zarządu Federacji Polskich Banków Żywności – Marek Borowski oraz dyrektor Caritas Polska – Ks. Marcin Iżycki. Moderatorem była dziennikarka Dziennika Gazety Prawnej – Klara Klinger.

Debata z prof. M. Jaroszem rozpoczyna się od ok. 4:30’

https://www.facebook.com/dziennikpl/videos/300313758402872/
198. Gdy chory nie chce jeść – wykład prof. Mirosława Jarosza

14 września 2021 r. prof. Mirosław Jarosz wygłosił wykład pt. „Gdy chory nie chce jeść… praktyczne porady żywieniowe dla chorych w trakcie i po chemioterapii” na konferencji online pt. „Nowoczesne leczenie choroby otyłościowej oraz jej powikłań w cieniu pandemii covid-19” organizowanej przez Termedia

Czy niedożywienie jest problemem? Jakie są jego konsekwencje dla chorego i lekarza? Czy ma ono jakikolwiek wpływ na czas przeżycia pacjenta onkologicznego? Czy wiedziałeś o tym, że chory z otyłością i/lub niedożywieniem w trakcie i po chemioterapii jest bardziej narażony na ryzyko rozwoju drugiego raka? A może myślisz, że mając otyłość niedożywienie Cię nie dotyczy? Nic bardziej mylnego. Badania wskazują, że 54% pacjentów w szpitalach w Polsce z otyłością ma także niedożywienie.

Prof. Mirosław Jarosz zaleca by nie czekać na rozwój niedożywienia u pacjenta, ale od razu po diagnozie raka, wdrożyć kompleksowe leczenie i zapobieganie powikłaniom chemioterapii, które mogą być przyczyną niedożywienia. Więcej informacji na ten temat zyskasz słuchając całego wykładu.

Źródło: Termedia
199. Kawa – napój zdrowia Radioklinika

13 października 2021 r. prof. Mirosław Jarosz wziął udziału w audycji radiowej pt. Kawa – napój zdrowia i długowieczności.

O jakiej porze dnia najlepiej pić kawę? Ile filiżanek dziennie możemy wypić, aby wyszło nam to na zdrowie? Dlaczego jest taka zdrowa i czy wszyscy mogą ją pić? A co ze skutkami ubocznymi picia kawy, czy takie istnieją? Na te i wiele innych pytań odpowie prof. Mirosław Jarosz na antenie Radioklinika w rozmowie z Jakubem Śliwińskim.

Źródło: Radioklinika, https://radioklinika.pl/kawa-napoj-zdrowia-i-dlugowiecznosci/

Prof. M. Jarosz udzielił też ciekawego wywiadu pt. „Ekspert o kawie: Pij ją na zdrowie!”, który możesz przeczytać pod linkiem: https://www.medonet.pl/zdrowie,ekspert-o-kawie–pij-ja-na-zdrowie-,artykul,74983648.html
200. Jedzenie za kierownicą Meloradio

22 czerwca 2021 prof. Mirosław Jarosz wziął udziału w audycji na antenie Meloradia pt. Jedzenie za kierownicą.

W rozmowie z Anną Marią Krakowiak i Grzegorzem Traczewski rozmawiają na temat kierowców.

Czy żywienie i styl życia wpływ na ilość wypadków samochodowych? Tak. Między innymi krótki sen, korzystanie z urządzeń elektronicznych 3–4 h przed snem, brak śniadania mogą być przyczyną wypadku drogowego. Przyczyną wypadku mogą być także, czego sobie zupełnie nie uświadamiamy, skutki interakcji pomiędzy lekami oraz lekami a żywnością i suplementami diety.

Jeśli jedziesz z innym kierowcą w długą podróż – warto zmieniać się za kierownicą. Pamiętaj też o odpowiednio długich i częstych przerwach. Posłuchaj eksperta od spraw żywienia i stylu życia, zastosuj jego rady a zobaczysz jak polepszy się Twoja jakość jazdy.

Źródło: Meloradio, https://player.meloradio.pl/Podcasty/Po-drodze.-MotoWarszawa/Jedzenie-za-kierownica
201. Piramida Żywienia i Stylu Życia

W 2021 r. została przedstawiona Piramida Żywienia i Stylu Życia, którą wraz z 10 zasadami i opisem możesz zobaczyć w zakładce Piramida. Stosowanie się do jej zasad stanowi prosty sposób na zdrowsze i dłuższe życie Polaków.

30 kwietnia 2021 r. prof. M. Jarosz udzielił wywiadu na jej temat w Gazecie Wyborczej: https://wyborcza.pl/magazyn/7,124059,27036528,spij-jedz-zdrowo-kochaj-czule.html

Została ona opisana także w artykule pt. „Nowa piramida żywienia i stylu życia. Ruch, sen, miłość i 8 mln zł na uratowanie 80 tys. dzieci”, który możesz przeczytać pod linkiem: https://forsal.pl/lifestyle/zdrowie/artykuly/8159618,nowa-piramida-zywienia-i-stylu-zycia-prof-jarosz-walka-z-otyloscia.html

Nowością w przedstawionej Piramidzie jest holistyczne spojrzenie na nasze zdrowie, które zależy w równej mierze od prawidłowego żywienia, jak również od m.in. jakości snu, poziomu stresu, aktywności fizycznej, czy relacji społecznych i osobistych.
202. Jak wyjść z mgły… Znaczenie diety i stylu życia w leczeniu mgły mózgowej po zachorowaniu na Covid-19

Stopniowo wygasza się trzecia fala koronawirusa. Oficjalne wskaźniki zachorowań oscylują wokół kilkuset przypadków dziennie… Ale wiele trudnych problemów pozostało. Przychodzą do mnie moi starzy i nowi pacjenci na konsultacje gastroenterologiczne. U wielu z nich obserwuje bardzo duże zmiany w zachowaniu (których wcześniej nie widziałem). Częste są wypowiedzi: Zapomniałem wziąć ze sobą badań, niestety przez tydzień nie brałem leków – zupełnie o tym nie pamiętałem, czuję się zmęczony i nie mogę spać, zaczynam sobie nie radzić z wieloma problemami. Uświadomiłem sobie, że wyniki badań naukowych dotyczące powikłań Covid-19, publikowane w różnych czasopismach na świecie stają się realną częścią mojej praktyki lekarskiej. W trakcie zebranego wywiadu, prawie wszyscy ci chorzy relacjonują, że na przestrzeni ostatnich kilku miesięcy przebyli Covid-19.

Na mgłę mózgową po zachorowaniu na COVID-19 cierpi duża część chorych (od 10 do 35%).

Co to jest mgła mózgowa?

Mgła mózgowa jest to uszkodzenie najprawdopodobniej płatów czołowych mózgu, prowadzące do zaburzenia myślenia, pamięci, koncentracji, planowania oraz upośledzenia podejmowania decyzji i przewidywania ich skutków.

Czas trwania choroby

Najczęściej przez kilka tygodni do kilku miesięcy po zachorowaniu na COVID-19.

Główne objawy kliniczne

Głównym objawem klinicznym są zapominanie o czynnościach wykonywanych przed chwilą, zapominanie słów, nazwisk, trudności z podejmowaniem decyzji. Poza tym często występują przewlekłe zmęczenie, zaburzenia snu i uciążliwy ból głowy.

Przyczyny

Mgła mózgowa występuje dość często po przebyciu niektórych chorób infekcyjnych (mononukleoza, grypa oraz bolerioza), a także po zakażeniu wirusem SARS-COV-2 oraz w różnych chorobach autoimmunologicznych i hormonalnych np. w niedoczynności tarczycy, chorobie Hashimoto, w okresie menopauzy.

W chorobach tych dochodzi do przewlekłego stanu zapalnego wynikającego z nadmiaru produkcji cytokin zapalnych przez układ immunologiczny. Prowadzi to do uszkodzenia wielu komórek nerwowych i połączeń między nimi oraz zmniejszenia wytwarzania neuroprzekaźników.

Do innych współistniejących przyczyn należy u części chorych mikroudary spowodowane mikrozakrzepami (zwiększona krzepliwość krwi) przewlekłe niedotlenienie mózgu, zwłaszcza po przebytym zapaleniu mózgu oraz niedobory witaminy B12, kwasu foliowego, magnezu z powodu gorszego apetytu, co za tym idzie gorszego odżywiania się.

Leczenie

Praktycznie nie ma leczenia farmakologicznego (prace badawcze w toku).

Znaczenie diety w leczeniu mgły mózgowej

Rola diety związana jest z jej potencjalnymi możliwościami łagodzenia przewlekłego zapalenia w organizmie, w tym również w ośrodkowym układzie nerwowym. Przede wszystkim należy zwiększyć spożycie ryb morskich bogatych w wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 mających silne działanie przeciwzapalne (makrela, łosoś, śledź, sardynki). Zwiększyć należy również spożycie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych omega-9 zawartych w oleju rzepakowym, oliwie z oliwek, orzechach czy też w awokado.

Ponieważ optymalne spożycie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych do około 2g dziennie jest trudno, to zgodnie z zaleceniami niektórych naukowców można je uzupełniać przez zażywanie odpowiednich suplementów. Zgodnie z Piramidą Zdrowego Żywienia i Stylu Życia wraz z zaleceniami wszyscy powinniśmy zażywać witaminę D w dawce co najmniej 2000 j.m. (50µg)/dziennie. Najlepiej jednak dawkowanie to ustalić poprzez monitorowanie jej stężenia we krwi.

Niezmiernie ważne jest także spożywanie dużej ilości warzyw i owoców co najmniej ok. 0,5 kg dziennie, lecz generalnie im więcej tym lepiej. Należy zaznaczyć, że powinniśmy spożywać różnorodne, różnokolorowe warzywa i owoce. Dowiedziono, że szczególnie cenne dla naszego mózgu są owoce jagodowe: jagody, borówki, maliny, aronie.

Powinno się także, po zbadaniu we krwi żelaza, ferrytyny oraz witaminy B12, w przypadku niskich wartości ich stężenia we krwi rozpocząć odpowiednią suplementację po konsultacji z lekarzem.

Podkreśla się także, że warto zwiększyć spożycie żywności probiotycznej, która korzystnie wpływa na masz mikrobiom jelitowy. Dużo dobroczynnych bakterii znajduję się, poza wymienionymi już warzywami, w kiszonkach oraz produktach mlecznych fermentowanych (kefiry, maślanki).

Znaczenie aktywności fizycznej w leczeniu mgły mózgowej

Równie ważna jest regularna, codzienna aktywność fizyczna, która zwiększa utlenowanie mózgu i zmniejsza stężenie we krwi hormonów stresu. Najbardziej polecane są ćwiczenia aerobowe o umiarkowanym nasileniu zwiększającym nieznacznie czynności serca. Należą do nich m. in. Bieganie, rower, pływanie, skakanka, pompki. U osób starszych korzystny może być także spacer i nordic walking.

Inne elementy stylu życia

Dotyczą one niektórych zachowań prozdrowotnych wpływających pozytywnie na regenerację mózgu. Należą do nich przede wszystkim odpowiednio długi (7-8h) i dobrej jakości sen oraz psychoterapia i stosowanie różnorodnych technik relaksacyjnych. Zaobserwowano także, że korzyści w regeneracji układu nerwowego u pacjentów z mgłą mózgową można uzyskać stosując tzw. psychobiotyki. Zwiększają one także skuteczność farmakologicznego leczenia depresji u tych chorych. Niektóre badania wykazały, że te bakterie probiotyczne poprawiają zaburzoną równowagę pomiędzy dobrymi i złymi szczepami bakteryjnymi w przewodzie pokarmowym oraz powodują zwiększenie stężenia we krwi niektórych neuroprzekaźników poprawiających nastrój (np. serotoniny) i zmniejszają stężenie we krwi hormonu stresu, jakim jest kortyzol.

Rokowanie

Na szczęście u zdecydowanej większości chorych, jeśli zastosują się do powyższych zaleceń, to po kilku tygodniach lub najwyżej po kilku miesiącach następuje istotna poprawa kliniczna i powrót do „przed chorobowej” sprawności intelektualnej. Poprawę zaobserwować możemy także w badaniu EEG mózgu, w którym ulegają regresji (cofnięciu) nieprawidłowe zmiany w płatach czołowych.
203. Jak zmniejszyć ryzyko kolejnej fali Covid-19 i indywidualne ryzyko zachorowania?
1. Przede wszystkim zaszczep się i pamiętaj – przed szczepieniem bądź wypoczęty i wyspany wówczas skuteczność nabycia odporności może zwiększyć się nawet dwukrotnie
  Komentarz: Szczepienia są najskuteczniejszą metodą zabezpieczenia się przed zakażeniem koronawirusem, a w przypadku gdyby doszło do zakażenia – najlepszą metodą aby nie chorować ciężko i nie umrzeć. W badaniach nad szczepieniami przeciwko wirusom zaobserwowano również, że u ludzi którzy śpią mniej niż 6 godzin dziennie po szczepieniu wytwarza się o połowę mniej przeciwciał.
2. Przestrzegaj zasad DDM – dystans, dezynfekcja (dokładne mycie rąk lub stosowanie płynów dezynfekcyjnych), maseczka oraz wietrzenie pomieszczeń
  Komentarz: Uniwersalne zasady zmniejszające możliwość naszego zainfekowania przez wirus
3. Nie pal papierosów
  Komentarz: Dym papierosowy uszkadza w znaczny sposób mechanizmy obronne przed infekcjami wirusowymi i bakteryjnymi w drogach oddechowych.
4. Dbaj o prawidłową masę ciała. Jeśli masz nadwagę lub otyłość – staraj się schudnąć.
  Komentarz: Otyłość jest jednym z najistotniejszych czynników zwiększającym ryzyko ciężkiego przebiegu COVID–19 poprzez upośledzenie funkcjonowania układu odpornościowego i zaburzonej wentylacji płuc. Amerykańskie Centrum Kontroli i Prewencji Chorób (CDC) umieściło otyłość na liście czynników ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19. Ustalono także, że jest ona drugim po starszym wieku czynnikiem ryzyka hospitalizacji z powodu zarażenia tym koronawirusem. Poza tym pacjenci z nadmierną masą ciała są częściej kwalifikowani do wentylacji mechanicznej z użyciem respiratora. Cięższy przebieg COVID-19 u pacjentów z otyłością wynika przede wszystkim z występujących u nich: mniejszej pojemności płuc, słabszych mięśni oddechowych, wyższego oporu dla przepływającego powietrza w drogach oddechowych oraz zaburzeń metabolicznych, które negatywnie wpływają na działanie układu odpornościowego. Wszystkie wymienione czynniki zwiększają ryzyko rozwoju zapalenia płuc i jego cięższego przebiegu.
5. Bądź aktywny fizycznie – bardzo korzystnie na układ odpornościowy wpływa codzienne spacerowanie lub jazda na rowerze
  Komentarz: Aktywność fizyczna o odpowiednim czasie trwania i intensywności np. 10 tys. kroków dziennie hamuje starzenie układu odpornościowego. Poprawia funkcje neutrofilów odpowiedzialnych między innymi za wykrywanie w organizmie wirusów i bakterii oraz na produkcje i funkcje limfocytów T wytwarzanych przez grasice.
6. Wysypiaj się – Śpij od 7 do 9 godzin
  Komentarz: Tylko tak długi sen pozwoli zregenerować nie tylko Twój mózg, ale także cały Twój organizm i oczywiście układ odpornościowy.
7. Na wiele godzin przed snem nie korzystaj lub ogranicz do minimum korzystanie z urządzeń elektronicznych (komputer, telewizor, komórka), ponieważ emitują one niebieskie światło
  Komentarz: Niebieskie światło obniża o około 80% wydzielanie melatoniny co powoduje, że trudno nam zasnąć.
8. Nie spożywaj napojów z kofeiną (kawa, mocna herbata) oraz alkoholu na 6 godzin prze zaśnięciem
  Komentarz: Pomimo odpowiedniego czasu trwania snu jego jakość będzie znacznie upośledzona. Pod wpływem kofeiny i alkoholu dochodzi do nadmiernego pobudzenia wielu struktur mózgowych i wysokiego poziomu kortyzolu. Sen jest wówczas rozbity na małe fragmenty z powodu krótkich wybudzeń, których się nie pamięta. Upośledza to aktywność wielu rodzajów komórek układu odpornościowego w tym komórek należących do grupy naturalnych kilerów (limfocyty T) i upośledzone zostaje wytwarzanie wielu substancji ważnych dla odporności na infekcje.
9. Spożywaj co najmniej dwa razy w tygodniu tłuste ryby morskie bogate w wielonienasycone kwasy tłuszczowe omego–3 oraz witaminę D
  Komentarz: Wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega–3 wpływają korzystnie na funkcje komórek układu odpornościowego. Ryby powinny być pieczone lub gotowane. Nie należy ich smażyć, ponieważ powoduje to ich utlenianie przez co tracą prozdrowotne właściwości.
10. Zredukuj spożycie soli kuchennej (NaCl)
  Nie dosalaj i zastąp sól świeżymi ziołami i przyprawami, zrezygnuj ze spożycia lub ogranicz spożycie fast foodów i innych produktów z dużą zawartością soli. Czytaj etykiety.
  Komentarz: Sód zawarty w soli prowadzi w różnych mechanizmach do wzrostu syntezy i wydzielania glikokortykoidów mających niekorzystny wpływ na funkcje granulocytów. Zwiększa to podatność na rozwój bakteryjnego zapalenia płuc, będącego często powikłaniem COVID–19 o ciężkim przebiegu.
11. Zadbaj o mikrobiom jelitowy spożywając dużo błonnika zawartego w warzywach i owocach oraz niskoprzetworzonych produktach zbożowych. Pamiętaj – co najmniej 0,5 kg warzyw i owoców dziennie
  Komentarz: Błonnik jest znakomitym pożywieniem dla „dobrych bakterii” żyjących w naszym przewodzie pokarmowym, które mają stałą styczność z naszym układem immunologicznym. Prawidłowa, różnorodna flora bakteryjna jelit opóźnia starzenie się układu odpornościowego i jest on sprawniejszy.
12. Zażywaj codziennie 2000 j.m. witaminy D3
  Komentarz: Witamina D3 prawdopodobnie zmniejsza ryzyko infekcji wirusowych oraz wpływa na mniej ciężki przebieg COVID–19 w wypadku zakażenia. Prawdopodobnie zapobiega także włóknieniu płuc występującym u niektórych osób po przebyciu COVID–19.
204. 100 przepisów dla diabetyków – Książka, którą polecam

Z zainteresowaniem i wielką przyjemnością przestudiowałem książkę Aleksandry Cichockiej „100 przepisów dla diabetyków”. Polecam ją osobom cierpiącym na cukrzycę, ale także tym, którzy po prostu chcą się zdrowo odżywiać. Poniżej przedstawiam Państwu moją recenzję umieszczoną w książce.

Najnowsza publikacja Aleksandry Cichockiej „100 przepisów dla diabetyków” jest pozycją unikalną na rynku wydawniczym. Prezentowane przepisy uwzględniają aktualne zalecenia Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego z 2021 roku, dotyczące diety osób z cukrzycą. Podkreślić należy, że mgr inż. Aleksandra Cichocka ma olbrzymie doświadczenie w edukacji chorych na cukrzycę typu 2 i jest wielkim autorytetem w dziedzinie dietetyki diabetologicznej w Polsce.

Przy każdym z przepisów podano wartość kaloryczną jednej porcji, zawartość białka, tłuszczów, węglowodanów, błonnika, witamin antyoksydacyjnych, składników mineralnych regulujących ciśnienie tętnicze krwi i – co ważne dla osób z cukrzycą – zawartość wymienników węglowodanowych (WW) oraz wymienników białkowo-tłuszczowych (WBT).

Istotnym walorem publikacji jest omówienie zagadnienia indeksu glikemicznego (IG) i zamieszczenie tabeli wymienników węglowodanowych, obejmującej około 300 produktów oraz przedstawienie zalecanej suplementacji.

Przepisy ułatwiają komponowanie prawidłowych jadłospisów osobom z cukrzycą i stanem przedcukrzycowym, odchudzającym się i tym wszystkim, którzy chcą uniknąć tych schorzeń.

Książka ma dużą wartość edukacyjną. Może służyć diabetykom i ich rodzinom oraz lekarzom, dietetykom, pielęgniarkom, edukatorom diabetologicznym w wyjaśnianiu, jak łączyć produkty spożywcze, w jakich ilościach i proporcjach, aby poprawić zdrowie.

„100 przepisów dla diabetyków” to puzzle, z których możemy ułożyć nasze codzienne jadłospisy ze smacznymi i urozmaiconymi potrawami o obliczonej przez autorkę zawartości składników odżywczych.

Na naszym rynku nie ma tak profesjonalnej i przystępnej pozycji literaturowej, która może przynieść tak dużo wsparcia dla diabetyków oraz być pomocna dla lekarzy w prawidłowym prowadzeniu pacjentów z cukrzycą.

Z pełnym przekonaniem polecam tę publikację,
Mirosław Jarosz
205. Recenzja książki „Żywienie w chorobach nowotworowych”
Na polskim rynku wydawniczym ukazała się bardzo cenna pozycja dotycząca wpływu żywienia i stylu życia na rozwój nowotworów złośliwych, jak i również wpływu tych czynników na skuteczność ich leczenia. Więcej szczegółów na ten temat zawiera moja recenzja zawarta w czasopiśmie Biuletyn Polskiego Towarzystwa Onkologicznego Nowotwory 2020, 5(6):374–375, którą przedstawiam poniżej.

Recenzja książki „Żywienie w chorobach nowotworowych”

pod redakcją prof. dr hab. n. med. Andrzeja W. Szawłowskiego, prof. dr hab. Joanny Gromadzkiej-Ostrowskiej, prof. dr hab. n. med. Piotra Paluszkiewicza, prof. dr hab. n. med. Macieja Słodkowskiego oraz prof. nadzw. dr hab. n. med. Jacka Sobockiego

Myślę, że wielu lekarzy onkologów, chirurgów, gastroenterologów, internistów, dietetyków i lekarzy rodzinnych odetchnie z ulgą po ukazaniu się książki „Żywienie w chorobach nowotworowych” pod redakcja prof. dr hab. n. med. Andrzeja W. Szawłowskiego, prof. dr hab. Joanny Gromadzkiej-Ostrowskiej, prof. dr hab. n. med. Piotra Paluszkiewicza, prof. dr hab. n. med. Macieja Słodkowskiego oraz prof. nadzw. dr hab. n. med. Jacka Sobockiego. Brakowało bowiem w naszym kraju podręcznika, który w bardzo szczegółowy i uporządkowany sposób przedstawiałby aktualną wiedzę i zbiór praktycznych zaleceń we wszystkich aspektach dotyczących roli żywienia w prewencji i leczeniu nowotworów złośliwych. W ciągu ostatnich 30 lat nauka dostarczyła niezbitych dowodów na to, że żywienie odgrywa bardzo istotną rolę w prewencji oraz leczeniu chorób nowotworowych. Na każdym etapie leczenia chorych na nowotwory złośliwe, również w czasie remisji, jak i po wyzdrowieniu, zalecenia odnośnie żywienia powinny być integralną częścią kompleksowej terapii oraz długotrwałej opieki nad tymi chorymi. Dlatego też książka wypełnia dużą lukę w dostępnej na polskim rynku literaturze medycznej.

Układ książki, podział rozdziałów i podrozdziałów umożliwia szybkie zapoznanie się praktycznie z każdym potrzebnym zagadnieniem dotyczącym roli żywienia w etiopatogenezie, profilaktyce oraz leczeniu chorób nowotworowych.

Ułatwieniem dostępu do poszczególnych zagadnień jest podział książki na dwa główne obszary tematyczne: 1 – Żywienie jako czynnik przyczynowy i profilaktyczny nowotworów; 2 – Żywienie jako czynnik leczniczy nowotworów, oraz ich podział na część ogólną i szczegółową.

Redaktorami naukowymi i autorami rozdziałów są znakomici eksperci będący autorytetami w różnych dziedzinach żywienia związanych z nowotworami złośliwymi.

To bardzo obszerne opracowanie będzie przydatne nie tylko w praktyce onkologicznej, ale z pewnością jest również znakomitym materiałem dydaktycznym niezbędnym w kształceniu studentów medycyny i dietetyki. Jest to niezmiernie ważne, bo kadry medyczne powinny być coraz lepiej przygotowywane do działań dotyczących zapobiegania i leczenia nowotworów złośliwych, które obecnie są drugą przyczyną zgonów w naszym kraju. Najnowsze prognozy pokazują, że zachorowalność na nie stale wzrasta. Przewiduje się, że od 2013 r. do 2025 r. nastąpi wzrost zachorowań o 12%. Polska znajduje się także w niechlubnej trójce krajów europejskich o najwyższej umieralności na nowotwory złośliwe.

Warto jednak w tym miejscu podkreślić polski fenomen zmian ustrojowych, które wpłynęły na zachorowalność na wiele nowotworów złośliwych (niektóre korzystnie, niektóre niekorzystnie). Pozytywne zmiany sposobu żywienia Polaków w okresie transformacji ustrojowej (głównie w latach 1990–2014) tj. zmniejszenie spożycia tłuszczy zwierzęcych, mięsa czerwonego, wędlin, cukru i soli oraz zwiększenie spożycia warzyw i owoców, przyczyniły się istotnie do zmniejszenia zachorowalności na wiele nowotworów złośliwych m.in. raka żołądka, przełyku, trzustki oraz zmniejszenia dynamiki wzrostu zachorowań na raka jelita grubego i odbytnicy^1–4. Te korzystne tendencje w spadku zachorowalności na nowotwory złośliwe w naszym kraju w wyniku poprawy żywienia i zmniejszenia palenia tytoniu pozwoliły prawdopodobnie uniknąć w tym okresie 313 tys. przypadków zachorowań i według szacunków oszczędzić ok. 9,4 mld złotych. Niestety w ostatnich kilku latach pogorszyły się nawyki żywieniowe Polaków oraz zwiększyła się częstość występowania otyłości co z pewnością pogorszy różne statystyki dotyczące nowotworów złośliwych w naszym kraju. Dlatego też powyższa książka jest szansą na zwiększenie świadomości wśród studentów i lekarzy różnych specjalności, że poprzez poprawę żywienia i różnych elementów stylu życia można zmniejszyć nawet o połowę zachorowalność na wiele nowotworów złośliwych.

Monografia „Żywienie w chorobach nowotworowych” pokazuje także, jak bardzo można zwiększyć skuteczność leczenia chirurgicznego oraz chemioterapii i radioterapii dzięki tzw. „żywieniu onkologicznemu”. W bardzo szczegółowy a za razem przystępny sposób autorzy rozdziału „Żywienie jako czynnik leczniczy nowotworów” przedstawiają, jak istotne w kompleksowym leczeniu nowotworów złośliwych jest wczesne rozpoznanie i leczenie niedożywienia, będącego jednym z głównych, niekorzystnych czynników rokowniczych w nowotworach złośliwych. W rozdziale tym przedstawione są nowoczesne standardy leczenia żywieniowego, które zmniejszają istotnie wskaźniki śmiertelności i poprawiają jakość życia chorych z nowotworami złośliwymi. W zasadzie wszystkie te najnowsze standardy pokazują bardzo ważną rolę w skutecznym leczeniu nowotworów żywienia onkologicznego, które z tak wielkim zaangażowaniem i pasją wprowadzali do praktyki klinicznej prof. Bruno Szczygieł – pierwszy prezes Polskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego i Dojelitowego oraz wieloletni kierownik Katedry i Kliniki Chirurgii Gastroenterologicznej i Żywienia AM w Warszawie i śp. prof. Marek Pertkiewicz – wieloletni prezes Polskiego Towarzystwa Żywienia Pozajelitowego i Dojelitowego oraz wielu innych wybitnych polskich chirurgów i naukowców.

Na zakończenie pragnę pogratulować Panu prof. Andrzejowi W. Szawłowskiemu – pomysłodawcy i współredaktorowi oraz pozostałym współredaktorom prof. Joannie Gromadzkiej-Ostrowskiej, prof. Piotrowi Paluszkiewiczowi, prof. Maciejowi Słodkowskiemu oraz prof. nadzw. Jackowi Sobockiemu, a także wszystkim autorom rozdziałów opracowania tego znakomitego dzieła, które mam głęboką nadzieję przyczyni się do zwiększenia skuteczności podejmowanych działań w zakresie prewencji oraz leczenia nowotworów złośliwych w naszym kraju.

Na naszych oczach dokonuje się bardzo szybki postęp w dziedzinie wpływu żywienia na rozwój i leczenie nowotworów. Dlatego też wyrażam przekonanie, że podręcznik będzie szybko „ewoluował” zgodnie z postępem wiedzy. Albert Einstein na pytanie studenta, dlaczego pojawiło się na egzaminie pytanie z ubiegłego roku, odpowiedział: „Pytanie jest takie samo, ale odpowiedz jest inna”. Z pewnością będziemy oczekiwali na kolejne wydania.

Bibliografia:
1. Jarosz M., Sekuła W., Rychlik E., Figurska K., Impact of diet on long-term decline in gastric cancer incidence in Poland. World J. Gastroenterol., 2011, 17, 1, 89–97
2. Jarosz M., Sekuła W., Rychlik E., Influence of diet and tobacco smoking on pancreatic cancer incidence In Poland In 1960–2008. Gastroetnerol. Res. Pract., 2012, doi: 10.1155/2012/682156
3. Jarosz M., Sekuła W., Rychlik E., Trends in dietary patterns, alcohol intake, tobacco smoking and colorectal cancer in Polish population in 1960–2008. BioMed Research International, 2013, art. ID 183204, http://dx.doi.org/10.1155/2013/183204
4. Jarosz M., Rychlik E., Wojda B., Żywienie, spożycie alkoholu i palenie tytoniu a nowotwory złośliwe w Polsce i koszty ich leczenia w latach 1990– Żyw. Człow. Metab., 2017, 44, 3, 163–171
206. II Kongres Żywność, Żywienie a Zdrowie w Polsce Zintegrowanej z Unią Europejską

II Kongres Żywność, Żywienie a Zdrowie w Polsce Zintegrowanej z Unią Europejską, Warszawa 23–26 czerwca 2004

Prof. M. Jarosz był inicjatorem i przewodniczącym komitetu naukowo-organizacyjnego II Kongresu po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej oraz redaktorem naukowym materiałów konferencyjnych (Żyw Człow Metab, XXXI, 2004, Supl. 1 cz. I i II). Kongres poświęcony był głównie wdrażaniu w Polsce strategii WHO „Global Strategy on Diet, Physical Activity and Health”.

1 … 12 13 14

Katalog

Katalog